تزهایی در باب عكاسی تاريخ

نوشته جان برگر
پیوست: تاریخ کوچک عکاسی والتر بنیامین

این کتاب را سال 1389 به فارسی ترجمه کرده ام. از آنجایی که کتاب چاپ شده است برای حفظ حقوق ناشر تنها یادداشت خودم را میآورم

يادداشت مترجم

اين کتاب شامل دو متن است. مقاله‌ي اصلیِ “کلمات نور: تزهايي درباب عکاسي [1]” به قلم ادواردو کاداوا و پيوستي از والتر بنيامين. هر دو مقاله از انگليسي به فارسي برگردانده شده‌اند. گذشته از مقاله‌ی اصلی، بخش‌های بسیاری از مقاله‌ي دوم به ياري اميد مهرگان با متن آلماني مطابقت داده شده است. زيرنويس‌هاي هر دو مقاله آورده شده و زيرنويس‌هاي مترجم فارسي با م. متمايز شده‌اند. 

“کلمات نور: تزهايي درباب عکاسي تاريخ [2]” (به سال 1997) از مهم‌ترين مقالات کاداوا است که بعدها آن را به تفصيل در کتابي بسط داده است. او همچنين مقالاتِ متعددي را از متفکران فرانسوي به انگليسي ترجمه کرده است. از ديگر پروژه‌هاي او مي‌توان به اقلیم‌هاي تاريخ [3] اشاره کرد. کاداوا در مقاله‌ي “کلمات نور”، رابطه‌ي ميان عکاسي و تاريخ، يا به واقع تاريخ به‌مثابه‌ عکاسي، را در پس‌زمينه‌ي ايده‌هاي بنيامين درباب عکاسي و تاريخْ شرح و بسط مي‌دهد. پیداست که عنوان مقاله به متن مشهور بنیامین “تزهایی درباره فلسفه تاریخ” (یا همان “درباره مفهوم تاریخ”)، اشاره دارد. تاريخْ براي بنيامين امور واقع يا فاکت‌ها نيست، تاريخ ماهيتي تصويري و فوتوگرافيک دارد. به‌زعم کاداوا، بنيامين تاريخ را با عکاسي گره مي‌زند و لحظه‌ي اضطرار را يک لحظه‌ي فوتوگرافيک مي‌داند. تاريخْ تصويري است که در لحظه‌ي خطر مي‌درخشد و ممکن است براي هميشه از ميان رود.

مقاله‌ي کوتاه دوم که به پيوست آمده است، “تاريخ کوچک عکاسي [4]” (به سال 1931) است. اين مقاله از اولين تاريخ‌هاي نوشته‌شده در مورد عکاسي است و می‌توان آن را تاريخ اجتماعي عکاسي محسوب کرد. اما نه تاريخي به اصطلاح “عيني و روايي” يا همان تاريخِ “بي‌طرفانه‌اي” که بر اين تصورِ خام بنا شده است که مي‌توان تاريخ را آن‌گونه که هست به چنگ آورد بلکه آن تاريخي که بنيامين همواره از آن در مقابل تاريخي‌گري [5]دفاع کرده است. اين مقاله را نيز بايد در متن پروژه‌ي اصلي بنيامين در مورد ایده‌ی تاريخْ خواند. 

در پايان جا دارد از اميد مهرگان به‌خاطر تمام کمک‌هايش تشکر و قدر‌داني کنم. 

ميثم سامان‌پور
1389